Hayvanlarda Solunum Nedir ve Nasıl Yapılır?
21 Haziran 2024

Hayvanlarda Solunum Nedir ve Nasıl Yapılır?

Hayvanlarda solunum, farklı hayvan gruplarına göre çeşitli organlarda gerçekleşir. Bu organlar deri, solungaç, trake ve akciğer olarak sınıflandırılır. Solunum organlarının ortak özellikleri şunlardır:

  • Tüm solunum organlarının yüzeyleri geniştir.
  • İnce ve hassas bir epitel dokuya sahiptirler.
  • Suda yaşayan hayvanlarda solunum dışa doğru yapılırken, karada yaşayan hayvanlarda kuruma riski nedeniyle içe doğru yapılır.
  • Hepsinin yüzeyleri nemlidir.
  • Trake dışındaki organlarda bol miktarda kan taşıyan kılcal damarlar bulunur.

Sünger ve sölenterlerde gaz alışverişi yüzeydeki difüzyon ile gerçekleşir.

Deri Solunumu

Deri solunumu, solucan, kurbağa ve yumuşakça gibi hayvanlarda görülür. Difüzyon ile gaz alışverişinin sağlanması için yüzeyin, yani derinin nemli olması gerekmektedir. Bu nemlilik, derideki mukus bezleri sayesinde sağlanır. Solunum, oksijenin derideki nem sayesinde ayrışarak kılcal damarlar aracılığı ile kana geçmesi ile gerçekleşir. Kan, oksijeni alarak hücrelere iletir. Karbondioksit de aynı yöntemle hücre dışına atılır.

Trake Solunumu

Eklem bacaklılarda görülen trake solunumu, oksijenin doku hücrelerine en hızlı şekilde ulaşmasını sağlar. Trake solunumunda dolaşım sistemi ile bir bağlantı yoktur, alyuvar ve solunum pigmenti bulunmaz. Bu nedenle kan renksizdir ve oksijen ile karbondioksit kanla taşınmaz. Trakeler, vücut boyunca dallanan borucuklardan oluşur ve dışarıya stigma adı verilen kanallarla bağlantı kurar. Trake, vücutta ilerledikçe dallanır ve ince trakeoller haline gelir. Trakeoller oksijeni hücrelere taşır ve karbondioksiti dışarı atar. Böcekler, stigmalardan hava giriş çıkışlarını kontrol etmek için vücutlarını kasıp gevşetirler. Örümcek ve akreplerin trakeleri dallanma yapısındadır ve bu nedenle "kitapsı akciğer" olarak adlandırılır.

Solungaç Solunumu

Solungaç solunumu, kabuklular, kurbağa larvaları, balıklar ve yumuşakçalar gibi hayvanlarda görülür. Solungaçlar, tüy şeklinde saçaklı yapıda olup, dış solungaçlar olarak adlandırılırlar. İç solungaçlar ise yaprak şeklini andırır ve kemiksi veya kıkırdak yapıda olabilir. Solungaçlar, kan damarları açısından oldukça yoğundur. Yuvarlak ağızlı balıklarda solungaçlar yarıklar halinde ve birden fazla iken, kemiksi yapılı balıklarda solungaçlar operkulum adı verilen kapakçık ile örtülüdür.

Akciğer Solunumu

Akciğer solunumu, kuşlar, sürüngenler, memeliler ve yetişkin kurbağalar gibi hayvanlarda görülür.
  • Kurbağalar: Akciğerleri basit yapılı olup, bölmesizdir. Soluk borusu bulunmaz ve ağız açıkken solunum yapamazlar. Burundaki kapaklar açılarak hava ağıza dolar ve basınçla akciğerlere hareket eder. Kurbağalar aynı zamanda nemli derileri sayesinde de solunum yaparlar.
  • Sürüngenler: Timsah ve yılan gibi su ile ilişkili sürüngenler dahi akciğer solunumu yaparlar.
  • Memeliler: Memelilerin akciğerleri alveollerle çevrilidir ve bu alveoller kılcal damarlarla doludur. Bazı memelilerde birden fazla solunum organı bulunabilir. Örneğin, dipneusti adlı balık hem solungaçlara hem de akciğere benzer hava keseciklerine sahiptir.
  • Kuşlar: Kuşların akciğerlerinde alveoller yerine hava keseleri bulunur. Bu hava keseleri hem yedek depo olarak kullanılır hem de uçuşu sağlar. Hava keseleri, kılcal damar sayısı azdır ve oksijen alımı yapar ancak karbondioksit olarak dışarı atmaz. Hava sürekli tek yönlü hareket eder ve akciğerlerdeki kılcal damarlar sürekli oksijenlidir.

Hayvanlarda Solunum Yorumları

İlk yorumu siz yapmak istermisiniz?

Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Neden Solunum Yaparız?

Neden Solunum Yaparız?

Haber Bülteni

Popüler İçerik

6 Sınıf Solunum Sistemi Yapısı

6 Sınıf Solunum Sistemi Yapısı

Solunum Depresyonu Belirtileri ve Tedavisi

Solunum Depresyonu Belirtileri ve Tedavisi

Anaerobik Solunum Sistemi ve Faydaları Nelerdir?

Anaerobik Solunum Sistemi ve Faydaları Nelerdir?

Oksijenli Solunum Türleri ve Özellikleri

Oksijenli Solunum Türleri ve Özellikleri

Kaç Çeşit Solunum Vardır?

Kaç Çeşit Solunum Vardır?

Bebeklerde Solunum Nedir ve Nasıl Yapılır?

Bebeklerde Solunum Nedir ve Nasıl Yapılır?

Akut Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu

Akut Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu

Solunum Sistemi Modeli Nelerdir?

Solunum Sistemi Modeli Nelerdir?

Suni Solunum Maskesi

Suni Solunum Maskesi

Boğmaca Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi

Boğmaca Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi

Trake Solunumu Türleri ve Özellikleri

Trake Solunumu Türleri ve Özellikleri

Solunum Sistemi Fizyolojisi

Solunum Sistemi Fizyolojisi

4 Sınıf Solunum Sistemi Konu Anlatımı

4 Sınıf Solunum Sistemi Konu Anlatımı

Solunum Mekanizması Nasıl İşler?

Solunum Mekanizması Nasıl İşler?

Akciğer Solunum Sistemi Belirtileri ve Tedavisi

Akciğer Solunum Sistemi Belirtileri ve Tedavisi

Solunum Sisteminin Görevleri

Solunum Sisteminin Görevleri

Solunum Sistemi Diyafram Nedir?

Solunum Sistemi Diyafram Nedir?